U okviru Edicije Slovenski jug – prijateljima češkim, građansko udruženje Luka Praha, uz pomoć generalnog partnera Galerie DEA ORH, Orhideja i Miodrag Škrbić, priprema za proljeće 2011. godine prijevod i izdanje uspješnog romana Vladimira Pištala „Tesla, portret među maskama“ na češkom jeziku.
Vladimir Pištalo, savremeni srpski pisac je za ovaj roman dobio prestižnu književnu NIN-ovu nagradu za najbolji roman 2008. godine. Knjiga je već prevedena na više od desetak jezika.
Vladimir Pištalo rođen je u Sarajevu 1960. godine, odrastao je u Mostaru, Kraljevu i Beogradu, gdje je završio Pravni fakultet. 1993. godine emigrirao je u Ameriku. Radi kao profesor američke i svjetske istorije na američkom Vuster univerzitetu u Masačusetsu, a trenutno je i gostujući profesor na beogradskom Fakultetu političkih nauka. Početkom devedesetih godina je pisao za dnevnik „Vreme“. Pre nego što je priznat kao značajan srpski pisac, već je bio prevođen na razne svijetske jezike. Osim uspješnog romana o Tesli, Pištalo je i autor mnogih drugih tekstova – na primjer romana „Milenijum u Beogradu“, zbirke priča „Kraj veka“, „Vitraž u sećanju“ i „Priče iz celog sveta“ ili novele „Korto Maltese“.
Roman „Tesla, portret među maskama lirskom biografijom slavnog pronalazača Nikole Tesle, prati životne korake pojedinca i poznate ličnosti, u njegovim evropskim i američkim godinama. Prvi put je u jednoj knjizi detaljnije opisan i Teslin godišnji boravak u Pragu. Roman rekonstruiše epohu i nastanak novih ideja, koje karakterišu početak nove ere. Dakle, biografija genijalnog pronalazača Tesle nije samo povijest njegovog života, ali takođe povijest jedne epohe. Pištalo veoma spretno koristi historiografsku građu zajedno sa poetskom slikovitošću. Ovaj roman kombinuje fresku i ikonu, sagu i intimu.
Roman „Tesla, portret među maskama“ planiramo češkom čitaocu predstaviti na proljeću 2011. godine u prijevodu Pavle Horakove, izdanje lektoriše gospođa Irena Wenigova.
Edicija Slovenski jug – prijateljima češkim
Glavni urednik: Veso Djorem
Generalni partner: Galerie DEA ORH, Orhideja i Miodrag Škrbić
Partner: Restoran Luka Lu
(jun, 2011)
Čuveni fizičar Nikola Tesla, jedan od najvećih mislilaca u istoriji čovječanstva, rođen je 10. jula 1856 u selu Smiljan u Liki u današnjoj Hrvatskoj u porodici popa Milutina Tesle i njegove supruge Djuke Tesle, rođene Mandić. Već od gimnazijskih studija je bio među svojim vršnjacima mladi Nikola izvanredan student, uglavnom u tehničkim predmetima. U 70-ih godina 19. vijeka Tesla se preselio u Austriju, gdje je počeo studirati elektrotehniku na Politehničkom fakultetu u Gracu. Poslije smrti svog oca ostao je bez finansijskih sredstava, zato je morao napustiti Austriju i otići u jeftiniji Prag, gdje je planirao svoje studije završiti. Ali komplikovana finansijska situacija mu to ipak nije dozvolila. Prag je postao njegov omiljeni grad, uglavnom zbog „prijatnog mentaliteta ovdašnjih ljudi, koji su ga svojom neposrednošću i otvorenošću podsjećali na mentalitet Jugoslovena,“ govorio je.
U godinama 1881–1882 boravio je u Budimpešti, gdje je radio u telefonskoj kompaniji u Centralnom telegrafskom birou. Ovdje počinje njegova karijera velikih pronalaza. Uspjeo je iskonstruisati telefonsko pojačalo. Godinu kasnije je dobio ponudu za posao od filijale Edisonove kompanije u Parizu, sa radošću je Tesla posao prihvatio. Veoma brzo se njegov genijalitet primjetio. Poslije konstruisanja obrtnog magnetskog polja dobio je ponudu od Edisonove kompanije za radno mijesto u centrali u Njujorku. Posao je primio i veoma uskoro je postao glavni rival samog Edisona. Nekoliko godina kasnije je u Americi otvorio sopstvenu kompaniju. U ovom periodu konstruisao je svoje najznačajnije pronalaze: elektromotore, generatore, dvofazni i trofazni indukcioni motor, koji ima i dan danas u industriji najveći značaj.
Sa više od sedam stotina patenata je Nikola Tesla, zajedno sa Faradajom smatran, za najplodnijeg pronalazača u istoriji. Na nejgovu počast dobila je fizikalna jedinica magnetske indukcije naziv: Tesla (T). Do danas je Tesla jedinim Slovenom, po kome se zove fizikalna jedinica.
Tesla je na kraju života boravio u hotelu New Yorker, usamljen i zaboravljen. Povreda iz saobraćajne nesreće mu nije dozvoljavala napuštati hotelsku sobu. Nije se žalio, usamljen je proveo cijeli svoj život – sasvim zaokupljen svojim velikim idejama. Veliki izumitelj je preminuo 7. januara 1943. godine kao veoma siromašan čovjek u svojoj hotelskoj sobi. Sahrana je bila finansirana jugoslovenskim imigrantima. Bez njihove pomoći bi vjerovatno završio u grobu bez imena isto kao W.A. Mozart. Prilikom sahrane je gradonačelnik Njujorka rekao:
„Umro je Nikola Tesla. Otišao je kao siromašan čovjek, ali bio je jedan od najkorisnijih ljudi, koji su ikad hodali po ovoj planeti. Dijelo, koje je stvorio je ogromno, i kako bude vrijeme prolazilo, biće sve veće i veće.“
